Leer kinderen om verantwoord om te gaan met geld
We zien tegenwoordig dat steeds meer jongeren schulden maken. Incasso- en gerechtsdeurwaardersorganisatie Flanderijn deed onderzoek en zag dat 40% van de jongeren tussen de 18-30 jaar moeite had met het betalen van hun rekeningen in 2023.
Daarom is het van belang dat we kinderen al op jonge leeftijd leren om verantwoord met geld om te gaan. Jong geleerd is oud gedaan. Door vroeg te beginnen, zal je kind er ontzettend veel profijt van hebben in volwassenheid. En als je begint, dan begint het allemaal bij de basis: zakgeld.
Start met zakgeld
Door vroeg te beginnen met zakgeld, leer je je kind om zelf verantwoordelijkheid te nemen voor de omgang met geld. Je vraagt je misschien af: op welke leeftijd begin ik met het geven van zakgeld? Volgens het Nibud zijn kinderen vanaf 6 jaar oud genoeg om te starten met zakgeld te geven.
Belangrijk, maak vooraf een plan: waar is het zakgeld voor bedoeld en mag je kind helemaal zelf bepalen wat hij/zij ermee doet of moet je kind een deel sparen? Kijk ook hoe andere ouders dit doen, dat kan je helpen om een eigen plan voor jouw kind te maken.
Maak spaardoelen voor het geld
Een manier om te zorgen dat je kind niet gelijk het geld uitgeeft, is door een spaardoel te kiezen. Het Nibud adviseert om kinderen te leren sparen voor onverwachte uitgaven, zodat ze niet alleen denken aan leuke doelen maar ook aan noodsituaties. Door zo’n spaardoel denkt je kind beter na voordat hij/zij iets koopt.
Bij het bepalen van een spaardoel kun je denken aan een uitgave die niet in een keer te betalen is met het zakgeld:
- Een nieuwe gameconsole
- Kleding
- Speelgoed
- Een uitje met vrienden (zoals bioscoop of pretpark)
- Een cadeau voor iemand anders (leren geven)
Naast een spaardoel is het belangrijk dat je kind ook leert om het geld actief te gebruiken in het dagelijks leven.
Laat ze oefenen met geld
"Oefening baart kunst" luidt het gezegde. Leer je kind om verantwoord om te gaan met geld bij het actief uitgeven. Er zijn veel manieren om dit aan te pakken.
Het Nibud onderscheidt leerdoelen per leeftijdsgroep, zodat je de activiteiten kunt afstemmen op wat je kind al begrijpt. Hier zijn nog een paar voorbeelden:
- Verdeel het zakgeld over drie potjes die staan voor 'sparen', 'uitgeven' en delen (goede doel, cadeautje, etc.);
- Je kunt deze 'spaar' en 'uitgeef' potjes ook labelen als Waarvoor-potjes zodat je kind ziet waar het voor spaart of het geld aan uitgeeft;
- Toon bij het boodschappen doen het verschil in prijzen tussen producten uit dezelfde categorie;
- Laat zien hoe keuzes elkaar beïnvloeden: als je kiest voor duur beleg, kun je besparen op brood (en andersom);
- Laat je kind een boodschappenlijstje maken binnen een budget.
Zo zie je maar, leren om verantwoord met geld om te gaan hoeft niet saai te zijn.
Maak het leuk
Niet alleen het doen in het dagelijks leven is belangrijk, er zijn nog andere manieren om het omgaan met geld te oefenen. Zo wordt leren niet alleen nuttig, maar ook leuk:
- Laat je kind een fictieve winkel runnen met speelgoed of knutselspullen;
- Speel bordspellen zoals Monopoly of Levensweg waarin geldbeheer centraal staat;
- Ga langs bij de Kringloop om gebruikt speelgoed goedkoop te scoren en tegelijkertijd afgedankt speelgoed te doneren. Dan maak je iemand anders blij en leert je kind meteen over duurzaamheid;
- Laat je kind afgedankt speelgoed en andere spullen verkopen tijdens Koningsdag op de Vrijmarkt.
Zoals je ziet kan leren om verantwoord om te gaan met geld dus heel leuk zijn. Maar er zijn wel valkuilen zoals impulsaankopen.
Hoe ga je om met impulsaankopen?
Laten we eerlijk zijn, je hoeft geen kind te zijn om impulsaankopen te doen. Je kunt je kind wel bewust maken van impulsaankopen. Een goede manier voor je kind om de verleiding te weerstaan, is door het te wijzen op het spaardoel dat jullie hadden besproken. Lolly’s en ijsjes zijn verleidelijk, maar je kind geniet meer van het spaardoel als het leert om te wachten.
Als kinderen ouder worden, krijgen ze te maken met nieuwe financiële verantwoordelijkheden, zoals lenen.
Leen verantwoord
Als ze ouder worden, zullen jongeren ook in aanraking komen met leningen via bijvoorbeeld DUO, Klarna of het gebruik van een creditcard. Lenen kan ook op een verantwoorde manier. Daarvoor is het belangrijk om rekening te houden met jouw persoonlijke situatie en jouw bestedingsgedrag.
Een paar tips om in gedachte te houden bij het aangaan van een lening:
- Vraag jezelf af of je echt een lening nodig hebt voor de aankoop die je wilt doen: een auto waar je een aantal jaar in rijdt is het meer waard om voor te lenen dan voor een luxe vakantie;
- Bedenk je vooraf of je zeker weet dat je de maandlasten kunt blijven betalen, ook als je onverwachte kosten krijgt;
- Betaal je huidige leningen af voordat je nieuwe leningen aangaat;
- Overweeg het oversluiten van leningen zodat je een beter beeld hebt van je maandlasten;
- Houd rekening met de looptijd van je lening: voor een scooter die 5 jaar mee gaat, is het niet toegestaan om een looptijd van 10 jaar aan te gaan.
Uiteindelijk leer je je kind het meest door zelf het goede voorbeeld te geven. Financieel gedrag is besmettelijk.
Wees zelf het juiste voorbeeld
Als je je kind leert om verantwoord met geld om te gaan, is het van belang dat je dat zelf ook doet. Je bent tenslotte het voorbeeld voor je kind.
Maar je geldzaken in orde hebben is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Stel je voor dat je hier toch moeite mee hebt, kijk dan eens naar het volgende artikel met tips voor geld sparen. Hopelijk helpt het je om meer inzicht te krijgen in je financiële situatie.
Heb je goed erover nagedacht en wil je een grote aankoop doen waarvoor je een lening wilt afsluiten?
Dan doe je dat natuurlijk verantwoord. Dat kan bij Santander. Wij verstrekken alleen persoonlijke leningen en kijken bij je aanvraag naar zowel je inkomsten als je lasten en houden hierbij uiteraard rekening met de VFN-normen. Ook zullen we je vragen naar het doel van je lening en vragen we bewijsdocumenten op van de gegevens die je aanlevert. De leennormcalculatie bepaalt vervolgens of je voor het gewenste bedrag verantwoord een lening kunt aangaan.
Klik op de knop hieronder en bereken je maandlast.